Escudella Catalana (Catalaanse Stoofpot)

Vandaag duiken we in de heerlijke wereld van Escudella catalana (Catalaanse stoofpot)! Bereid je voor op een symfonie van smaken, diep geworteld in de Catalaanse traditie. Deze stoofpot is meer dan alleen eten, het is pure warmte en gezelligheid op je bord. Ga jij Catalaanse stoofpot maken?

Yield: 4-6 porties

Escudella Catalana (Catalaanse Stoofpot)

Print

Escudella Catalana (Escudella i Carn d'Olla) is een traditionele Catalaanse stevige vlees- en groentesoep met kikkererwten, diverse vleessoorten, pilota (gehaktballetjes) en korte pasta (galets). Het gerecht bestaat uit twee componenten: de escudella (heldere bouillon met pasta) en de carn d'olla (het vlees, de pilota en de groenten). Het is een langzaam gegaard, troostrijk en smaakvol gerecht dat vooral in koudere maanden wordt geserveerd en ideaal is om restjes vlees en bouillon rijk van smaak te concentreren.

Prep Time 12 hours 15 minutes

Cook Time 2 hours 57 minutes

Additional Time 15 minutes

Total Time 15 hours 27 minutes

Ingredients

• 450 g rundvlees (riblap of schenkel), in grove stukken
• 250 g kip (bijv. kippenpoot of -nek), in stukken
• 125 g varkensvlees (bijv. ham of schouder), in stukken
• 175 g butifarra (Catalaanse worst) heel
• 70 g gedroogde kikkererwten, 12 uur geweekt en afgegoten
• 1 prei, gewassen en in grove stukken
• 1 grote wortel, geschild en in dikke stukken
• 200 g koolraap (of pastinaak), geschild en in stukken
• 2 stengels bleekselderij, in stukken
• 3 middelgrote aardappelen (ongeveer 450 g totaal), geschild en in stukken
• 6 koolbladeren (ongeveer 200 g), grof gesneden
• 100 g rundergehakt (voor pilota)
• 100 g varkensgehakt (voor pilota)
• 1 ei (voor pilota)
• 1 eetlepel paneermeel (15 g) (voor pilota)
• 1 teentje knoflook, fijngesneden (voor pilota)
• 10 g verse peterselie, fijngehakt (voor pilota)
• 30 g bloem om pilota licht te bestuiven
• 60 g galets of kleine pasta
• 2 liter water
• 2 eetlepels olijfolie (30 ml)
• 1 ui, heel
• 2 laurierblaadjes
• 8 hele zwarte peperkorrels
• 2 theelepels zout (aanpassen naar smaak)
• extra zout en peper om te proeven

Instructions

1. Voorbereiding: Week de kikkererwten minimaal 12 uur in ruim koud water. Giet af en spoel voor gebruik.
2. Maak de pilota: meng 100 g rundergehakt, 100 g varkensgehakt, 1 ei, 15 g paneermeel, 1 fijngehakt teentje knoflook en 10 g peterselie. Breng op smaak met een snuf zout en verse peper. Vorm kleine balletjes van ongeveer 20 g per stuk (ongeveer 10-12 balletjes). Bestuif licht met 30 g bloem en zet koel weg.
3. Bouillonbasis: verhit 2 eetlepels olijfolie in een grote soeppan. Bak kort de stukken rundvlees, kip en varkensvlees aan beide zijden aan om kleur te geven (ongeveer 5-7 minuten). Voeg de hele ui, laurierblaadjes en 8 peperkorrels toe en giet 2 liter koud water erbij.
4. Breng langzaam aan de kook en schuim het oppervlak zorgvuldig af met een schuimspaan zodat de bouillon helder blijft. Zet het vuur laag zodat de bouillon net tegen de kook aan trekt (zeer lichte pruttel).
5. Laat de bouillon 30 minuten zacht trekken en blijf afschuimen. voeg daarna de geweekte kikkererwten toe en laat 90 minuten zacht pruttelen.
6. Na deze 90 minuten voeg je de wortel en koolraap toe en laat nog 30 minuten zacht koken (deze groente heeft langer nodig om zacht te worden).
7. Voeg de aardappelen toe en kook 20 minuten verder tot ze gaar maar niet uit elkaar zijn.
8. Terwijl de aardappelen koken: voeg de pilota-balletjes voorzichtig toe aan de bouillon in de laatste 20 minuten van de kooktijd, zodat ze gaar worden zonder uit elkaar te vallen.
9. Voeg de butifarra toe de laatste 15 minuten van de kooktijd zodat de smaak in de bouillon trekt maar de worst niet uit elkaar valt.
10. Voeg de prei, bleekselderij en koolbladeren toe in de laatste 10 minuten zodat ze beetgaar blijven en hun kleur houden.
11. Pasta (galets) toevoegen: voeg 60 g pasta toe in de laatste 10 minuten van de kooktijd (afhankelijk van de pasta) zodat de bouillon de pasta niet volledig doet uitzakken; pas timing aan naar pasta-variant.
12. Proef en breng indien nodig op smaak met extra zout en peper. Haal laurierblaadjes en hele peperkorrels eruit.
13. Serveren: traditioneel serveer je eerst de escudella (heldere bouillon met pasta) in kommen en daarna de carn d'olla (het vlees, de pilota en de groenten) op een serveerschaal apart. Je kunt alles ook samen serveren als escudella barrejada.
14. Tips en veelgemaakte fouten voorkomen: blijf afschuimen voor een heldere bouillon; laat de bouillon zacht trekken (niet hard koken) om taai vlees te voorkomen; maak pilota-balletjes niet te groot (ongeveer 20 g) en voeg ze pas laat toe; kook groenten in fasen volgens hun kooktijd.

Nutrition Information:

Yield:

4

Serving Size:

4
Amount Per Serving: Calories: 650Total Fat: 35 ggSaturated Fat: 12 ggTrans Fat: 0 ggUnsaturated Fat: 20 ggCholesterol: 140 mgmgSodium: 900 mgmgCarbohydrates: 50 ggNet Carbohydrates: 42 ggFiber: 8 ggSugar: 5 ggSugar Alcohols: 0 ggProtein: 45 gg

Het verhaal van Escudella Catalana

Escudella i Carn d’Olla is een superlekkere soep uit Catalonië. Het is het belangrijkste gerecht daar, vooral in de winter. Denk aan gezellige avonden met een grote kom warme soep. Ook in Andorra eten ze het graag, want het is dan lekker koud.

Het gerecht heeft twee delen. Eerst de Escudella, dat is de bouillon met pasta. Daarna de Carn d’Olla, dat zijn de grote stukken vlees en groenten. Soms doen ze alles bij elkaar. Dit heet dan Escudella Barrejada. De naam Escudella komt van het woord voor een kom of schaal. Het laat zien dat dit gerecht al heel oud is. Het komt uit de tijd dat mensen zelf hun eten verbouwden en dieren hielden. Ze gebruikten alles wat ze hadden, niks ging verloren. Zo maakten ze een heerlijke en voedzame maaltijd voor iedereen. Het gerecht is perfect voor koude dagen. Het warmt je van binnenuit op. Je voelt je er sterk en voldaan door. Het is comfort food op zijn best. Probeer het zelf maar eens!

Wist je dat: Escudella al sinds de middeleeuwen bekend is en volgens historische bronnen dagelijks werd gegeten? Het was een belangrijk onderdeel van de Catalaanse keuken.

De beste ingrediënten voor de bouillon

De bouillon is het hart van je Escudella. De beste bouillon krijg je door langzaam te koken. Gebruik verschillende soorten vlees en botten. Denk aan rundvlees, kip en varkensvlees. Ook een mergpijpje of kalfsschenkel geven veel smaak. De botten zijn belangrijk voor de gelatine. Dit maakt je bouillon rijk en vol van smaak. Laat het minstens een paar uur zachtjes pruttelen.
Gebruik verse groenten voor de bouillon. Een prei, wortel, bleekselderij en koolraap zijn goede basis. Kies groenten die in het seizoen zijn. Ze zijn dan veel lekkerder. Vergeet niet om de bouillon af te schuimen. Zo blijft hij helder. Dit is een gouden tip van de professionals. Een heldere bouillon ziet er niet alleen goed uit, hij smaakt ook beter. Met deze ingrediënten maak je een onvergetelijke Escudella!

TIP: Zout of pekel het vlees, zoals varkensbotten, een dag van tevoren om de bouillon extra smaakvol te maken.

Traditionele ingrediënten: Butifarra en Galets

Escudella kent een aantal typische ingrediënten die het gerecht zo bijzonder maken. De Butifarra, een Catalaanse worst, is er daar één van. Deze worst geeft een unieke smaak aan de soep. Er zijn verschillende soorten butifarra, zoals de butifarra negra (bloedworst) en butifarra blanca (witte worst), die beide gebruikt kunnen worden.

Een ander kenmerkend ingrediënt, vooral voor de feestdagen, zijn de Galets. Dit zijn grote, slakkenvormige pasta’s die de soep een feestelijke uitstraling geven en heerlijk veel bouillon opnemen. Deze pasta wordt vaak gebruikt in de speciale kerstvariant, de Escudella de Nadal.

Het is een echte aanrader om deze traditionele ingrediënten te proberen voor de meest authentieke smaak beleving.

Wat is pilota en hoe maak je het?

De pilota is een speciaal gehaktballetje in de Escudella. Het maakt het gerecht extra feestelijk en lekker. Je maakt ze van rundergehakt en varkensgehakt. Ook doe je er een ei bij, wat paneermeel, knoflook en peterselie.

Dit zorgt voor een rijke smaak en goede binding. Het ei en paneelmeel helpen om de balletjes goed bij elkaar te houden. Zo vallen ze niet uit elkaar tijdens het koken.

Zorg dat je het gehakt goed mengt. Maak er dan mooie, niet te grote balletjes van. Ongeveer de grootte van een pingpongbal is prima. Rol ze hierna eventueel een beetje door de bloem. Kook de pilota-balletjes apart. Doe ze pas aan het einde bij de soep. Zo blijven ze mooi heel en garen ze perfect.

Dit is een tip van professionele chefs. Het voorkomt dat ze uit elkaar vallen of te hard worden. Geniet van deze smakelijke toevoeging aan je stoofpot!

Traditioneel of gemengd opdienen

Je kunt Escudella op twee manieren serveren. De traditionele manier is in twee gangen. Eerst krijg je een kom warme bouillon. Daarin zit vaak pasta, zoals grote schelpjes of kleine noedels. Dit is de Escudella. Het is lekker om mee te beginnen. Het warmt je maag alvast op voor de rest van de maaltijd.

Daarna komt de Carn d’Olla. Dit zijn de grote stukken vlees en groenten. Ze worden apart geserveerd op een schaal. Je kunt dan zelf kiezen wat je wilt eten. Sommige mensen vinden dit fijn. Het geeft je de kans om elk deel van het gerecht apart te proeven.

Maar je kunt ook alles door elkaar serveren. Dit noemen ze Escudella Barrejada. Dit is niet alleen een praktische keuze, maar ook een traditionele manier om alles samen te genieten.

Wist je dat: Escudella traditioneel vaak op donderdag en zondag werd gegeten?

Tips voor een perfecte stoofpot

Een goede Escudella begint met de bouillon. Kook het water heel zachtjes. Dit is belangrijk voor een heldere bouillon. Schuim regelmatig het schuim eraf dat boven komt drijven. Dit schuim maakt je bouillon troebel. Als je het weghaalt, wordt je soep mooi helder. Wees geduldig met het koken.

Doe niet alle ingrediënten tegelijk in de pan. Vlees en groenten hebben verschillende kooktijden. Doe het vlees eerst in de pan, want dat heeft het langst nodig. Voeg de groenten later toe.

Zo voorkom je dat ze te zacht worden. Zorg ook dat je de kikkererwten of bonen goed weekt. Dit maakt ze sneller gaar en lekker zacht. Dit zijn kleine trucjes voor een heerlijk resultaat.

Verschillende manieren om het gerecht te maken en culturele betekenis

Escudella Catalana kun je op veel manieren maken. Elk gezin heeft vaak zijn eigen recept. Je kunt bijvoorbeeld variëren met het vlees. Als je geen butifarra hebt, gebruik dan een andere worst. Of laat het gewoon weg, als je een lichtere soep wilt.

Sommige mensen gebruiken liever rijst dan pasta, zoals in Escudella de Pagès, een variant met pasta én rijst. Of ze doen een beetje van beide in de bouillon.
Voor de pilota, die lekkere gehaktballetjes, kun je ook experimenteren. Voeg andere kruiden toe die je lekker vindt. Of laat de knoflook weg als je die niet lust.

Vegetarische Escudella is zeldzaam, maar je kunt wel meer peulvruchten en groenten toevoegen als je minder vlees wilt.

Wist je dat: Er een speciale kerstvariant is, de Escudella de Nadal, met vier soorten vlees en galets-pasta? Dit gerecht is diep geworteld in de Catalaanse en Andorrese cultuur en staat voor warmte en samenzijn.

Conclusie

De belangrijkste tip voor een perfecte Escudella is geduld en zachtjes koken voor een heldere bouillon. Probeer de vlees en groenten apart te koken voor het beste resultaat, en wees niet bang om te experimenteren met pasta of rijst in de bouillon. Ga jij deze heerlijke Catalaanse stoofpot maken?